Artikelen |
Steeds meer jongeren worstelen met prestatiedruk en mentale problemen, de helft van alle Nederlanders krijgt te maken met psychische klachten, maar toch lijkt er in het nieuwe coalitieakkoord niet geïnvesteerd te worden in preventie en mentale gezondheid. Dat is opvallend, omdat de wachtlijsten in de ggz steeds langer worden. MIND noemt de inhoud van het coalitieakkoord “teleurstellend”.
Dienke Bos, MIND directeur-bestuurder is verbaasd: “We leven in een tijd met lange wachttijden en -lijsten in de ggz. We zijn vol ongeloof dat dit nieuwe kabinet de urgentie niet voelt of ziet om dat drastisch te veranderen.” Het nieuwe kabinet richt zich voornamelijk op bestaanszekerheid, woonzekerheid en armoedebestrijding en lijkt preventie minder belangrijk te vinden. Het huidige preventiebeleid wordt incidenteel gefinancierd, bijvoorbeeld met 230 miljoen euro voor het programma “Mentale gezondheid voor ons allemaal”. Deze incidentele fondsen zijn niet opgenomen in het akkoord en zullen daarom verdwijnen.
Het nieuwe coalitieakkoord richt zich wél op maatregelen om zorgpersoneel te behouden. MIND hoopt dat het beschikbare aanbod van de geestelijke gezondheidszorg hierdoor zal verbeteren. De halvering van het eigen risico is opvallend, want dit vermindert de kans op zorgmijding en vergroot de toegankelijkheid voor chronisch zieken. MIND vraagt zich wel af hoe de financiering hiervoor tot stand zal komen: een lagere bijdrage mag niet ten koste gaan van de toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. De maatschappelijke organisatie is wel positief over de versterking van de eerstelijnszorg (zoals huisartsenzorg). Voor veel mensen is dat het beginpunt van hulp en deze lijn versterken draagt bij aan een goede en snelle doorverwijzing.
Volgens MIND ligt de nadruk, wat betreft zorg, op “cure” en niet op “care”: mensen die door chronische ziekte langdurige zorg nodig hebben. Er worden maatregelen genomen om de bestaanszekerheid te verbeteren, met de nadruk op wonen en werk, maar de focus ligt op werkenden. Mensen met een arbeidsbeperking of die in de bijstand zitten, worden niet genoemd. Het blijft onduidelijk hoe deze coalitie omgaat met de rapporten en adviezen om het sociaal minimum te verhogen.
Het nieuwe akkoord richt zich op veiligheid en straffen. Zo zullen maximale straffen in het jeugdstrafrecht verhoogd worden en zullen er meer politie-ingrijpen gaan plaatsvinden bij verward gedrag. Echter, deze “harde lijn” is volgens MIND niet dé manier om de problemen aan te pakken: “Voor kwetsbare groepen als jongeren en mensen met onbegrepen of verward gedrag, is juist een aanpak nodig die zich richt op preventie en tijdige en passende zorg.”
In het akkoord is er ook ruimte gemaakt voor het herstellen van het vertrouwen van burgers in de overheid. Waar voorheen een foutje direct als fraude werd behandeld, krijgen burgers nu het “recht op vergissen”. Dit wordt gedefinieerd als de mogelijkheid voor een burger en rechtspersoon om zich te vergissen als het gaat om informatieverschaffing en standpunten richting de overheid zonder al meteen bij de eerste fout een (zware) sanctie te riskeren. Denk bijvoorbeeld aan een getal per ongeluk verkeerd invullen bij de Belastingdienst, of een verkeerd aantal opvang-uren doorgeven in de toeslagenapp.
Ook is MIND te spreken over het schrappen van de voorgenomen extra bezuiniging (van maar liefst 511 miljoen euro) in de jeugdzorg. De plannen voor hervormingen en invoering van een eigen bijdrage die daar zouden plaatsvinden zijn van tafel. “Dit geeft ruimte om de verbeteringen daadwerkelijk te realiseren.”
Auteur: redactie